Quảng Bình không chỉ nổi tiếng với danh xưng “Vương quốc hang động” mà còn sở hữu những bãi biển tuyệt đẹp cùng những cồn cát trải dài ôm lấy biển Đông. Nơi đây còn được bao bọc bởi những khu rừng nguyên sinh với hệ động thực vật đa dạng, đồng thời là quê hương của các dân tộc Chứt, Bru – Vân Kiều với nhiều phong tục tập quán độc đáo.
Quảng Bình thực sự là một mảnh đất giàu có về văn hóa ẩm thực, nơi mà người dân tận dụng tối đa các nguồn nguyên liệu tự nhiên để tạo ra những món ăn hấp dẫn. Trong số đó, món canh xương rồng cá đuối thực sự là một trải nghiệm thú vị cho những ai lần đầu nếm thử.
Những người dân làng biển cho biết, xương rồng đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của họ. Trong những ký ức tuổi thơ, hình ảnh cây xương rồng đầy gai góc trên những cồn cát nắng gió vẫn luôn hiện hữu. Đây là loài cây kiên cường, có thể sống sót trong điều kiện khắc nghiệt của khí hậu và đất đai nơi đây. Ngoài việc sử dụng xương rồng làm hàng rào tự nhiên, người dân còn biến chúng thành những món ăn đặc sản độc đáo.
Xương rồng mọc nhiều trên các cồn cát ven biển.
Nguyễn Văn Nam, một người dân ở xã Quang Phú, thành phố Đồng Hới, chia sẻ rằng xương rồng đã từng là món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình. Trong những ngày biển động, khi hải sản khan hiếm, xương rồng trở thành nguồn thực phẩm quý giá giúp đỡ nhiều gia đình. Khi có hải sản tươi ngon, họ kết hợp chúng với xương rồng để tạo thành một món ăn hấp dẫn.
“Ngày xưa, xương rồng rất nhiều, trên cồn cát quanh nhà chỉ có xương rồng và cây phi lao là sống tốt. Trong những ngày đói kém, xương rồng trở thành cứu cánh, và sau này vẫn được chế biến thành những món ăn đặc biệt,” anh Nam nói thêm.
Các bà nội trợ ở làng biển cho biết xương rồng có thể chế biến thành nhiều món khác nhau như nộm xương rồng, xương rồng xào mỡ, nhưng món canh xương rồng cá đuối vẫn là đặc sản nổi bật nhất. Món canh này không chỉ mang hương vị của biển mà còn có vị chua thanh của xương rồng, tạo nên một sự kết hợp hoàn hảo.
Người dân làng biển kết hợp xương rồng cùng cá đuối thành món ăn ngon.
Để nấu món canh này, người dân thường dậy sớm để hái xương rồng, thời điểm mà thân cây còn mọng nước và thanh mát. Nhiều loại xương rồng có thể được sử dụng, nhưng xương rồng năm cánh được cho là loại ngon nhất.
Sau khi lựa chọn những thân xương rồng non, người ta sẽ gọt bỏ gai và lớp vỏ xanh, thái lát mỏng và trụng qua nước sôi để giảm độ nhớt và vị chua. Cá đuối cũng được cắt thành miếng vừa ăn và ướp gia vị trước khi xào.
Khi xương rồng và cá đuối được nấu cùng nhau, món canh sẽ có màu vàng nhẹ, tỏa hương vị biển, thanh mát và đậm đà nhưng không bị tanh. Trước khi thưởng thức, chỉ cần rắc thêm hành lá, ngò gai và một chút tiêu là hoàn thành.
Sự kết hợp của những sản vật địa phương tạo nên món ăn thơm ngon, độc lạ.
Ngày nay, món canh xương rồng cá đuối đã được đưa vào thực đơn của nhiều nhà hàng tại khu vực biển Nhật Lệ, Quang Phú, thu hút sự chú ý của nhiều du khách. Không ít người đã bày tỏ sự thích thú khi thưởng thức món ăn độc đáo này.
“Quê tôi cũng có nhiều loại xương rồng, nhưng chưa thấy ai dùng làm món ăn. Đến đây du lịch, ngoài cảnh đẹp, tôi còn được thưởng thức món canh xương rồng rất lạ miệng. Chắc chắn lần sau tôi sẽ quay lại để thưởng thức món này thêm lần nữa,” anh Lê Đức Hoàng, một du khách từ Nghệ An chia sẻ.
Món canh xương rồng cá đuối không cần nguyên liệu cầu kỳ hay gia vị phức tạp, nhưng lại thể hiện nét đặc trưng của ẩm thực làng biển Quảng Bình.